Các cơ chế hình thành nám da khiến chị em cảm thấy lo sợ, thiếu sự tự tin. Để tìm phương pháp điều trị phù hợp, trước hết chúng ta cần hiểu rõ nguyên nhân và quá trình hình thành nám trên da. Vậy đâu là cơ chế của việc hình thành nám, và liệu nám có thể được điều trị hay không? Hãy cùng Yansy Clinic khám phá lời giải cho những thắc mắc này.
Nám da là gì ?
Nám da xảy ra khi melanin, sắc tố trong da, phát triển thái quá và phân bố không đều, tạo nên những vùng màu khác biệt. Biểu hiện thường gặp nhất là các đốm màu nâu hoặc mảng xám nâu hiện hữu ở các khu vực như trán, sống mũi, gò má, môi, cằm và các phần da thường xuyên tiếp xúc với nắng.
Nám da không gây hại cho sức khỏe nhưng lại có ảnh hưởng không nhỏ tới ngoại hình. Đây là tình trạng có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, tuy nhiên chủ yếu gặp ở phụ nữ từ 20 đến 50 tuổi. Phụ nữ mang thai hoặc sau khi sinh nở có sự thay đổi hormone nên cũng có nguy cơ cao mắc phải tình trạng nám.
Các nốt nám có kích thước và hình dạng khác nhau tùy thuộc vào từng người, từ những mảng lớn kết nối đến những chấm nhỏ rải rác. Nếu không được chăm sóc và bảo vệ đúng cách, nám da có thể lan rộng và trở nên nghiêm trọng hơn.
Cơ chế hình thành nám da trên cơ thể là gì?
Nhiều yếu tố có thể dẫn đến nám da, bao gồm: sự tác động của tia UV, biến đổi hormone, stress, yếu tố di truyền, việc sử dụng mỹ phẩm không hợp lý,…
Nám da xảy ra khi lượng melanin trong tế bào da tăng cao quá mức cần thiết, làm cho những sắc tố này hiện lên bề mặt biểu bì dưới dạng các đốm hoặc mảng tối màu, làm cho da mất đi vẻ đều màu và tươi sáng, hiện tượng này chính là nám da.
Sắc tố melanin là gì? Hình thành nám da thông qua việc chuyển hóa và gia tăng sắc tố melanin như thế nào?
Melanin là sắc tố có vai trò quan trọng trong việc xác định màu sắc của da, tóc và mắt ở con người. Sắc tố này được tạo ra một cách tự nhiên và phân bố đều ở lớp dưới cùng của thượng bì.
Chức năng chính của melanin là bảo vệ da khỏi các tác động có hại từ tia UV và giúp cơ thể chống chọi với nhiệt độ cao cũng như các gốc tự do.
Melanin được sinh ra từ các tế bào melanocytes (tế bào sản xuất hắc tố ở lớp biểu bì), thông qua hoạt động của enzym tyrosine, đặc biệt khi phản ứng với tia tử ngoại từ mặt trời. Melanocytes sau đó sẽ phân phối melanin đến các phần da cần được bảo vệ nhiều hơn, giúp bảo vệ ADN của tế bào khỏi những tổn thương do tia UV gây ra.
Nám da có điều trị được không?
Nám phát triển từ hắc tố melanin được sản sinh trong cơ thể. Liệu chúng ta có thể “loại bỏ” hoàn toàn melanin hay không? Câu trả lời là không thể.
Melanin, như đã đề cập, sinh ra với mục đích chính là bảo vệ da khỏi tác động của tia UV và các yếu tố có hại khác. Thiếu vắng sắc tố melanin, cơ thể sẽ phải đối mặt với nguy cơ mắc bệnh bạch tạng. Người không có hoặc thiếu melanin có thể gặp phải các vấn đề sức khỏe di truyền ảnh hưởng đến thế hệ sau.
Melanin không phải là thủ phạm xấu xa, mà chỉ là sự tập trung quá mức của nó ở những khu vực nhất định trên da mặt mới gây mất mỹ quan và tạo nên tình trạng tự ti, mặc cảm cho phụ nữ bị nám.
Nám da phải làm như thế nào?
Theo quy tắc chung, việc điều trị nám đòi hỏi phải kiểm soát lượng melanin trên da. Mục tiêu không phải là loại bỏ hoàn toàn sắc tố melanin mà là tìm cách làm cân đối, điều chỉnh và phân giải các sắc tố một cách an toàn và phù hợp, nhằm mang lại cho da vẻ ngoài đều màu và sáng đẹp hơn.
Để điều tiết lượng melanin, làm giảm melanin đậm màu và tăng cường melanin nhạt màu giúp da sáng dần lên, bạn có thể tham khảo một số phương pháp sau:
Bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời
Tia nắng mặt trời là nguyên nhân hàng đầu thúc đẩy việc sản xuất melanin trong da. Vì thế, để giảm bớt melanin, bạn nên thoa kem chống nắng trước khi ra ngoài ít nhất 30 phút và cần mặc đồ bảo hộ cẩn thận để tránh ánh nắng chiếu trực tiếp.
Bạn cũng nên hạn chế tiếp xúc với nắng gắt trong khoảng thời gian từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều, khi mức độ UV thường ở mức cao nhất.
Tăng nội tiết tố
Một trong những nguyên nhân gây nám da không kém phần quan trọng so với ánh nắng mặt trời là sự biến đổi của nội tiết tố. Để duy trì sự cân bằng nội tiết tố, bạn cần áp dụng các biện pháp như: theo đuổi chế độ ăn uống cân đối, lành mạnh, bổ sung thực phẩm tốt cho nội tiết như đậu nành, khoai lang, súp lơ và các loại hạt… cùng với việc dành thời gian để nghỉ ngơi, thư giãn, giảm stress và mỏi mệt.
- Thay đổi nội tiết tố cũng ảnh hưởng đến nám da
Chế độ dinh dưỡng hợp lý
Các loại vitamin như D, B12, K… có tác dụng hỗ trợ giảm thiểu sự tạo thành melanin, đồng thời chống lại quá trình oxy hóa và cung cấp dưỡng chất giúp làn da khỏe mạnh hơn.
Vitamin D thường được tìm thấy trong các loại thực phẩm như cá hồi, cá trích, dầu gan cá tuyết, tôm, sò điệp, hàu, ngao và trứng.
Vitamin B12 phong phú có trong gan động vật, cá mòi, thịt bò, sữa và các sản phẩm từ trứng, sữa.
Vitamin K có mặt trong nhiều loại rau xanh như cải bó xôi, súp lơ xanh, bắp cải…
Xem thêm: